શ્રીમદભગવદગીતા ગુજરાતી માં

હિંદુ ધર્મના પવિત્ર ગ્રંથોમાંનું એક શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા (Bhagavad Gita in Gujarati) છે. શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતાનો ઉપદેશ મહાભારતનું યુદ્ધ શરૂ થયો તે પહેલા ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા અર્જુનને આપવામાં આવ્યો હતો. શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા મહાભારત ના ભીષ્મ પર્વના સંયુક્ત ઉપનિષદ તરીકે આપવામાં આવી છે. તેમાં 18 અધ્યાય અને 700 શ્લોક છે. ભગવદ ગીતાનું જ્ઞાન લગભગ 5560 વર્ષ પહેલા આપવામાં આવ્યું હતું. ભગવદ્ ગીતાની ગણતરી ઉપનિષદો અને બ્રહ્મસૂત્ર માં સમાવિષ્ટ છે, જે હિંદુ ધર્મની પરંપરામાં ગીતાનું સ્થાન ઉપનિષદ અને ધર્મસૂત્રો જેટલું જ છે. ઉપનિષદોમાં ગાય અને ગીતાને ગાયનું દૂધ કહેવામાં આવ્યું છે. ભગવદ્ ગીતા સર્વાંશમાં ઉપનિષદની આધ્યાત્મિકતાને સ્વીકારે છે, અને ઉપનિષદના ઉપદેશો ગીતામાં પણ છે. અશ્વત્થ વિદ્યા, અવ્યયપુરુષ વિદ્યા, અક્ષરપુરુષ વિદ્યા અને ક્ષરપુરુષ વિદ્યા ભગવદ્ ગીતામાં છે, જે ઉપનિષદનું વિજ્ઞાન છે.

વાસ્તવમાં, શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા (Bhagavad Gita in Gujarati) ની મહાનતાને અવાજ દ્વારા વર્ણવવાની ક્ષમતા કોઈની પાસે નથી, કારણ કે તે એક પરમ રહસ્યમય ગ્રંથ છે. આમાં સમગ્ર વેદોનો સાર, સાર-સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો છે. તેની સંસ્કૃત એટલી સુંદર અને સરળ છે કે વ્યક્તિ તેને થોડા અભ્યાસથી સરળતાથી સમજી શકે છે, પરંતુ તેનો હેતુ એટલો ગંભીર છે કે જીવનભર તેનો નિયમિત અભ્યાસ કર્યા પછી પણ તેનો અંત આવતો નથી. રોજ નવા ભાવ ઉત્પન્ન થતા રહે છે, તેના કારણે તે હંમેશા નવી જ રહે છે, અને આદર, ભક્તિ સાથે એકાગ્રતા અને ચિંતન કરવાથી તેના ચરણોમાં ભરેલું પરમ રહસ્ય પ્રત્યક્ષ જાણી શકાય છે. આ ગીતા શાસ્ત્રમાં ભગવાનના ગુણો, અસરો અને મહત્વનું જે રીતે વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે તે અન્ય ગ્રંથોમાં શોધવું મુશ્કેલ છે; કારણ કે ખાસ કરીને ગ્રંથોમાં કોઈને કોઈ લૌકિક વિષય જોવા મળે છે. ભગવાને ‘શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા’ના રૂપમાં એવો અદ્ભુત ગ્રંથ કહ્યો છે કે જેમાં એક પણ શબ્દ સારા શબ્દોથી ખાલી નથી. મહાભારતમાં ગીતાજીનું વર્ણન કર્યા પછી શ્રી વેદ વ્યાસે કહ્યું છે-

गीता सुगीता कर्तव्या किमन्यैः शास्त्रविस्तरैः।
या स्वयं पद्मनाभस्य मुखपद्याद्विनिःसृता।

‘ગીતા સુગીતા કરવા યોગ્ય છે, એટલે કે ગીતાજીનું સંપૂર્ણ વાંચન કરવું અને તેને અર્થ અને લાગણી સાથે અંતઃકરણમાં ગ્રહણ કરવું એ મુખ્ય ફરજ છે, જે પોતે પદ્મનાભ ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના મુખમાંથી નીકળેલી છે. તો પછી અન્ય શાસ્ત્રોને વિસ્તારવાનો હેતુ શું છે?’ શ્રી ભગવાને પોતે પણ તેની મહાનતાનું વર્ણન કર્યું છે (અધ્યાય 18 શ્લોક 68 થી 71).

પરિચય :-

શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા (Bhagavad Gita in Gujarati) એ હિંદુ ધર્મનો પવિત્ર ગ્રંથ છે, જે ગીતાનો સંદેશ છે જે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ દ્વારા મહાભારતના યુદ્ધની શરૂઆત પહેલા અર્જુનને સંભળાવવામાં આવ્યો હતો. ભગવત ગીતામાં 18 અધ્યાય અને 700 શ્લોકો સમગ્ર વેદોના સારનું વર્ણન કરે છે. અર્જુન ઉપરાંત, સંજયે શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા સાંભળી અને સંજયે ધૃતરાષ્ટ્રને સંભળાવી. ગીતામાં શ્રી કૃષ્ણ દ્વારા 574 શ્લોક, અર્જુન દ્વારા 85 શ્લોકો, 40 શ્લોક સંજય દ્વારા અને 1 શ્લોક ધૃતરાષ્ટ્ર દ્વારા ઉચ્ચારવામાં આવ્યા છે. મહાભારતનું યુદ્ધ ગીતાનો આધાર છે. ભગવદ ગીતામાં કર્મયોગ, જ્ઞાન યોગ અને ભક્તિ યોગ ની ચર્ચા ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા સરળ ભાષામાં કરવામાં આવી છે.

ગીતા સંદેશ સારાંશ :-

શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા નું જ્ઞાન સૌપ્રથમ ભગવાને જ્ઞાનના પ્રતીક એવા સૂર્ય ભગવાનને સંભળાવ્યું હતું. ભગવાન કહેવાનો અર્થ એ છે કે મેં પૃથ્વીના જન્મ પહેલાં જ ગીતાનું જ્ઞાન આપ્યું છે. ભગવદ્ ગીતામાં સર્વ જીવનનો સાર સમાયેલો છે. માણસના હ્રદયમાં હંમેશા જિજ્ઞાસા ફરતી રહે છે કે હું કોણ છું? આ શરીર શું છે? શું આ શરીર સાથે મારી કોઈ શરૂઆત અને અંત છે? શું હું શરીર છોડ્યા પછી અસ્તિત્વમાં રહીશ? આ હાજરી ક્યાં અને કયા સ્વરૂપમાં થશે? મારા આ દુનિયામાં આવવાનું કારણ શું છે? આ દેહ છોડ્યા પછી શું થશે, મારે ક્યાં જવું પડશે? એક જ વસ્તુ વિચારીને, આપણે આપણા વિશે જાણતા નથી. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ ગીતામાં ધાર્મિક સંવાદના આધારે આ બધા પ્રશ્નોના સરળ જવાબો આપ્યા છે. આ શરીરમાં આત્માની હાજરીને કારણે 36 તત્વો એકસાથે કામ કરે છે, આત્માનું સ્થાન ક્યાં છે અને આત્મા કયા સ્થાનમાં રહે છે, આત્મા શરીરનો સ્વામી છે, પરંતુ ત્રીજી વ્યક્તિ પણ છે, જ્યારે ત્રીજી વ્યક્તિ દેખાય છે. તે 36 તત્વોના આ શરીરનો અને આત્માનો પણ નાશ કરે છે. અંતિમ અવસ્થા અને અંતિમ સત્ય એ શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિ છે. શરીરનો ત્યાગ કર્યા પછી આત્મા પ્રયાણ કરે છે, આ આંદોલનનું વર્ણન ભગવદ્ ગીતામાં કરવામાં આવ્યું છે. દેહના મૃત્યુ પછી આત્મા કર્મને આધીન રહે છે, તેથી આત્મા ક્રિયાઓ પ્રમાણે વિવિધ પ્રકારે ગતિ કરતો રહે છે.

ભગવદ ગીતા નો સારાંશ, હે બુદ્ધિને આત્મા સાથે ગાઢ રીતે જોડાયેલી રાખવી જોઈએ. સાદી રીતે કર્મ કરતા રહેવાનું કહેવાય છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ ગીતામાં વારંવાર કહ્યું છે કે આત્માને સ્થિર રાખો. પ્રાકૃતિક ક્રિયાઓ કરતી વખતે બુદ્ધિનું નિરપેક્ષ હોવું સહેલું છે, તેથી તેને નિશ્ચિત માર્ગ માનવામાં આવે છે. તેથી જ ભગવદ્ ગીતામાં જ્ઞાનયોગ, બુદ્ધી યોગ, કર્મયોગ, ભક્તિ યોગ વગેરેનો ઉપદેશ આપવામાં આવ્યો છે. જો આપણે આને ધ્યાનમાં લઈએ, તો બધા યોગ તેમની બુદ્ધિ ભગવાન કૃષ્ણને અર્પણ કરે છે. આને કારણે, અનાસક્તિ યોગ સ્વયં-સ્પષ્ટ, સ્વ-સંપૂર્ણ ક્રિયા યોગ બની જાય છે.

ગીતા જયંતિ :-

શ્રીમદ ભગવદ્ ગીતા કળિયુગની શરૂઆતના બરાબર ત્રીસ વર્ષ પહેલાં માર્ગશીર્ષ શુક્લ એકાદશીના દિવસે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણએ અર્જુનના નંદીઘોષ નામના રથ પર સારથિ સ્થાને બેસીને અર્જુનને ગીતાનો સંદેશ આપ્યો હતો. દર વર્ષે આ તારીખે ગીતા જયંતિનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પ્રથમ દિવસનો ઉપદેશ સવારે 8 થી 9 ની વચ્ચે થયો હતો.

અહીં એક ક્લિકમાં વાંચો ~ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતા હિન્દીમાં

ગીતાના અન્ય નામો :-

અષ્ટાવક્ર ગીતા
જ્ઞાનેશ્વરી ગીતા
અવધૂત ગીતા
કપિલ ગીતા
શ્રીરામ ગીતા
શ્રુતિ ગીતા
ઉદ્ધવ ગીતા
વૈષ્ણવ ગીતા
કૃષિ ગીતા
ગુરુ ગીતા

આ પણ વાંચો

ઋગ્વેદ
શ્રી રામચરિતમાનસ
વેદાંત દર્શન (બ્રહ્મસૂત્ર)
વિદુર નીતિ